♠ Posted by Unknown in Azja
Wystawa, którą miałam przyjemność obejrzeć nosi nazwę 'W przestrzeni Smoka'. Jest to przestrzeń wyjątkowa i jedyna w swoim rodzaju. Stanowi podróż po wielowiekowej tradycji i kulturze Chin. Dzięki niej poznajemy co dla ówczesnego chińczyka było kanonem piękna, co stanowiło sacrum, w co wierzono.
W Chinach smok ma inne znaczenie. Smok to przede wszystkim symbol cesarza - ale tylko ten posiadający 5 palców. Posługiwanie się jego wizerunkiem przez przeciętnego chińczyka było wbrew prawu i obowiązującym zwyczajom. 5-palczasty smok bardzo często występował na cesarskich szatach. Najpowszechniejsze w obiegu były 3-palczaste smoki, których używali urzędnicy państwowi, artyści etc. Jak już wcześniej wspomniałam chińczycy upatrują w wielu przedmiotach, zwierzętach, roślinach symbole, którym przypisują konkretne cechy, właściwości. I oto smok jawi się jako symbol odnowy, gdyż jesienią zakopuje się w mule, a budzi się na wiosnę. To huragan przemierzający przestworza (chociaż nie posiada skrzydeł). Pioruny uznawane są za pazury smoka.
Kolejną interesującą kwestią jest jego fizjonomia. Przypomina jaszczurkę, a poszczególne części jego ciała zostały zapożyczone od innych zwierząt. Według legendy pożyczył on rogi od jelenia, a łuski od najpiękniejszej wydry.
Osobą, która w Chinach odpowiadała za tworzenie kultury był Erudyta. Miał on swój własny gabinet, był poważany przez społeczeństwo i osiągał wysokie dochody. Do jego obowiązków należała kaligrafia, malarstwo oraz inne aspekty związane z kulturą i sztuką. Erudytą zostawała osoba, której nie udało się zdać egzaminu na urzędnika państwowego. Egzaminy te były bardzo trudne, a osoby przystępujące do nich niejednokrotnie musiały poświęcić sporą część życia na przygotowania. Było jednak warto - urzędnik w hierarchii społecznej zajmował jedną z czołowych pozycji.
Wspomniane wcześniej figurki grobowe były miniaturkami osób lub rzeczy które mogły się przydać zmarłemu po śmierci, bądź umilić mu wędrówkę w zaświaty (
Chiny kojarzone są oczywiście z herbatą, a w czymś trzeba ją podawać. Niewielkie, pełne uroku czarki na herbatę wykonane z dekoracyjnego szkliwa najczęściej kojarzone są z plamiastym sztykretem, bądź wzorem zajęczych skórek. Są to widoczne wewnątrz czarek wzory-plamki, które tworzono poprzez nakładanie papieru w 'strategicznych' dla wzoru miejscach. Papier szybciej się wypalał pozostawiając ciekawy efekt końcowy.
W XVI w. nastąpiły zmiany w tworzeniu sztuki chińskiej. Miało to związek z wpływem kultury perskiej na postrzeganie piękna w Państwie Środka. Inspiracja kolorem oraz kształtem przełożyła się na bardziej urozmaicone formy oraz bogatszą paletę kolorystyczną.Dla Chińczyków zima ma swoich 3 przedstawicieli. Tymi 3 przyjaciółmi zimy są: sosna, bambus oraz kwiat śliwy. Sosna charakteryzuje się tym, że nie straszne są jej mrozy, śnieg - cały czas jest zielona. Gałęzie bambusowe to z kolei symbol nieśmiertelności oraz życzliwości. To, że szybko i cały czas rośnie w górę jest analogią do ciągłego robienia postępów, czyli kolokwialnie rzecz ujmując- 'pnięcia się w górę'. Kwiat śliwy to symbol wytrwałości. Kwitnie w zimie, wypuszczając małe czerwone kwiatki.
Również zwierzęta były dla artystów (Erudytów) natchnieniem do tworzenia sztuki. Znanym dziełem są 'Czaple przy wierzbie' Tu Binga (1770-1824). Czaple w buddyźmie to symbol czystości. Żyją w mule, jednak wychodząc z niego - nadal są nieskazitelne. Tak samo piękny kwiat lotosu, który wychodzi z błota na powierzchnię, w całej swej krasie - szlachetny i czysty. Ma to wyjątkowe znaczenie dla chińczyków. Oznacza w skrócie, że niezależnie od warunków w których dorastamy, ludzi z którymi przebywamy, każdy jest 'kapitanem swego losu' i może uczynić swoje życie wartościowym. Powinien być dobrym i życzliwym dla innych.
Uwagę przykuwała również bogata kolekcja tradycyjnych ubiorów chińskich - haftowanych, kolorowych, wykonanych z największą starannością. Częstym motywem wyszywanym na szatach męskich był smok oraz wzory nawiązujące do natury / przyrody.
Piękna kolekcja jedwabnych spódnic to kolejny mocny punkt wystawy. Najczęściej wyszywane na nich były : motyle, kaczki mandarynki (symbol udanego małżeństwa), peonia (królowa wszystkich kwiatów), owoce granatu (symbol potomstwa ze względu na dużą ilość nasion - czyli synów).
W tym miejscu nie można nie wspomnieć o kobiecym obuwiu. Ja z moją stopą w rozmiarze 40 zdecydowanie nie pasowałabym do chińskiego kanonu piękna. Ideałem były stopy o długości dłoni. Dlatego też dziewczynkom w wieku przeważnie 4-5 lat krępowano stopy, owijając je bandażami. Opis tego procederu jest bardzo brutalny, więc w tym miejscu wolę go zaniechać. W każdym razie - w rezultacie kości były łamane, a ciasne skrępowanie stóp miało je formować w idealny kształt 'złotych linii'.
Chciałabym polecić wszystkim wystawę 'W przestrzeni smoka' ale niestety - już jej nie ma. Ja byłam, widziałam i dowiedziałam się od pasjonatów sztuki i kultury chińskiej wielu interesujących rzeczy. Większość z nich nakreśliłam tutaj. Jednak nie wszystko. Dlatego postaram się w dalszych treściach dotyczących Chin, wplątywać kolejne informacje dotyczące chińskiej kultury, tradycji i symboliki.
